Trots op waterwerken Sint Anthonypolder

Het watersysteem in en rond de Sint Anthonypolder in de Hoeksche Waard is aangepakt. Zo zijn zowel de waterkwaliteit als het waterbeheer van de Sint Anthonypolder, het Oudeland van Strijen en de Binnenbedijkte Maas verbeterd. 

Waarom dit project? 

Voorheen ging het water van de Sint Anthonypolder, via het gemaal Anthonypolder en gemaal De Poldersche Molen, richting de Binnenmaas. In de nieuwe situatie stroomt het water van de Sint Anthonypolder niet meer langs deze weg, behalve als er te veel neerslag valt. Het gebied waar wij de maatregelen uitvoerden, ligt naast het Oudeland van Strijen. We zorgden in het Oudeland van Strijen voor extra capaciteit om water uit de Sint Anthonypolder op te vangen: extra waterbergingsgebied.

Met dit project voerden we Kaderrichtlijn Water (KRW)-maatregelen uit. Dit zijn Europese afspraken om de waterkwaliteit te verbeteren. Voor de KRW voert waterschap Hollandse Delta verschillende projecten uit. Meer over de KRW kun je lezen op de pagina Kaderrichtlijn Water.

Project Afkoppelen Sint Anthonypolder

Het project 'Afkoppelen Sint Anthonypolder' begon omdat er te veel voedingsstoffen (nutriënten) in het water van de Binnenmaas terechtkwamen. Dit gebeurde via gemalen (pompen) die water uit de polders in de Binnenmaas loosden. Dit is slecht voor planten en dieren in het water. Daarom werd gekeken hoe dit minder kan, bijvoorbeeld door het water van een polder naar een ander gebied te laten stromen.

Wat was het plan?

Bij de Sint Anthonypolder bleek dat gemaal Overwater extra water kan verwerken. Berekeningen lieten zien dat dit gemaal ook het water uit de Sint Anthonypolder bij normale dagelijkse weersomstandigheden weg kan pompen. Om dit mogelijk te maken, moest er een nieuwe verbinding tussen de twee watergebieden worden aangelegd. Het waterschap heeft hiervoor een stuk land gekocht. 

Wanneer er een grotere hoeveelheid neerslag valt, dan wordt de schuif bij de Zuiddijk door de peilbeheerder gesloten. Hierdoor wordt de ‘oude’ situatie herstelt en zal het oude vijzelgemaal Sint Anthonypolder (bij de molen) weer meehelpen. 

Uitdagingen

Het project had twee grote uitdagingen:

  • De nieuwe watergangen (sloten) lopen door een hoger gebied. Dit vraagt om aanpassingen aan het watersysteem.
  • Alle werkzaamheden moesten snel gebeuren (binnen acht weken), omdat het project naast een beschermd natuurgebied (Natura2000) ligt.

Wat is er gedaan?

  • Twee nieuwe sloten (watergangen) van elk 650 meter zijn gegraven. Ze hebben natuurvriendelijke oevers: de hellingen van de oevers lopen geleidelijk (schuin) af.
  • Nieuwe planten en bloemen zijn gezaaid op de droge oevers om de natuur te helpen.
  • Een nieuwe verbinding (kokerduiker) is gemaakt door de Zuiddijk. Dit is een brede buis waar water door kan stromen.
  • Oude duikers (buizen) zijn vervangen door grotere. Dit helpt om water beter te laten doorstromen.
  • Er zijn vispaaiplaatsen (plekken waar vissen eieren leggen) gemaakt.

Samenwerking

Door deze aanpassingen stroomt er nu minder water uit de polder naar de Binnenmaas. Dit is beter voor de natuur en het milieu.

Graven van nieuwe watergangen van ongeveer 650 meter lang. Één deel van de oever is ingericht om extra ruimte aan de natuur te geven, een natuurvriendelijke oever. Op foto 1: een overzicht van de nieuwe sloten. Op foto 2: een natuurvriendelijke oever. Dit is flauw talud met op de waterlijn Aquafloramatten. Je ziet het kruidenmengsel van Biodivers.nl al opkomen. Foto 3: het ontgraven van de sloot of watergang in het droge. Dit is één van de locaties waar we boomrestanten hebben gevonden die nu naar Hoeksche Waards Landschap, de HWL-locatie gaan. Foto 4: dit is één van de gemaakte vispaaiplaatsen.

Plaatsen van een nieuwe duiker door de Zuiddijk. Een duiker is een buis voor het slootwater onder bijvoorbeeld een oprit door of voor het verbinden van twee waterpeilgebieden. Elders op deze pagina's staan twee keer een zogeheten timelaps van het plaatsen van de kokerduiker (3,20 x 2,10 meter, uitwendig), Foto: De hele kokerduiker in volle glorie.

Aanbrengen van zogenoemde floatlands, dit zijn drijvende eilandjes met natuurlijke begroeiing. De wortels onder water geven vissen en andere waterdieren een schuilplek. 

Vervangen en/of vergroten van diverse duikers. Foto 1: vergroten van een duiker ø 800 door nieuwe duiker ø 1500. Foto 2 en 3: het eindresultaat.

Het plaatsen van nieuwe duikers. Foto 1 en 2: het plaatsen van een spirosol duiker. Foto 3: het eindresultaat.

Het vervangen van bruggen door gronddammen. Foto 1: het verwijderen van een brug. Foto 2: het eindresultaat.

Het plaatsen van nieuwe gronddammen. Foto: nieuw geplaatste dammen met stuwputten.

Verwijderen van stuwen.  Foto 1: de oude stuw. Foto 2: dezelfde locatie, maar dan zonder stuw (de stuw is verwijderd).

Realiseren van kruisende watergangen of sloten. Dit is vrij uniek, misschien is dit zelfs wel de enige locatie bij ons waterschap. Foto 1 en 2: tussenresultaat met nieuwe spirosol. Foto 3 en 4 : het eindresultaat.

Foto 1: het plaatsen van een schuifafsluiter op een nieuwe kokerduiker. Foto 2: het eindresultaat. Nog zonder automatisering, die komt half december).

POP3 subsidie 

De Provincie Zuid-Holland heeft subsidie verstrekt voor dit project in het kader van het PlattelandsOntwikkelingsProgramma (POP3-subsidie). Het project 'Maatregelen Binnenbedijkte Maas (afkoppelen St. Anthonypolder)' wordt mede mogelijk gemaakt door het Europees landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: 'Europa investeert in zijn platteland' en waterschap Hollandse Delta. 

Het ontwerp is gemaakt samen met verschillende organisaties, zoals Staatsbosbeheer, de gemeente Hoeksche Waard, Hoeksche Waards Landschap en CCHW en uitgewerkt door Ingenieursbureau SWECO. 

Aannemersbedrijf Romers Grondverzet (onderdeel van KWS) heeft dit project gerealiseerd in goede onderlinge samenwerking met alle betrokken partijen om tot een mooi resultaat te komen. Dank gaat hierbij uit naar de archeoloog, de ecologen, Omgevingsdienst Zuid-Holland zuid (OZHZ), peilbeheerders, afdeling Beheer en onderhoud (BO) en verschillende andere interne collega’s.

Logo Provincie Zuid-Holland
Vlag van Europese Unie