Onderwaterdijkversterking

Op vijf plekken in ons werkgebied gaan we de komende jaren onder water dijken versterken, zodat ze voldoen aan de eisen die we aan de dijken stellen voor de toekomst. De plekken waar we aan de dijken gaan werken zijn: 

  • Oude Maas ter hoogte van Hoogvliet (normtraject 17-2)
  • Oude Maas ter hoogte van Spijkenisse (normtraject 20-3) 
  • Hartelkanaal (normtraject 20-3)
  • Haringvliet ter hoogte van Middelharnis (normtraject 25-2)
  • Grevelingen ter hoogte van Ouddorp (normtraject 25-4).

Waarom gaan we de dijk onder water versterken?

Waterschap Hollandse Delta beheert op de Zuid-Hollandse eilanden zo'n 800 kilometer aan dijken, duinen en kades waarvan maar liefst 364 kilometer het water van de grote rivieren en binnenmeren tegen houdt. Dit zijn de zogenoemde primaire keringen. Deze moeten stevig genoeg zijn om extreem hoge waterstanden te keren.

Regelmatig toetsen we onze dijken op hun veiligheid. Aan de hand van de resultaten van deze toetsingen worden waar dat nodig is dijken versterkt. Uit toetsingen is gebleken dat op vijf plekken een kleine kans bestaat dat onder water zand kan wegspoelen uit dijken. In vaktermen heet dat ‘zettingsvloeiing’. Dit kan dijken zwak maken en in het uiterste geval leiden tot het wegzakken van een dijk. Omdat voorkomen beter is dan genezen, gaan we op deze plekken de dijk versterken. 

Dijk langs de Grevelingen
Uit onderzoek en eerder uitgevoerde projecten blijkt dat de enige oplossing om deze delen van de dijken weer op sterkte te krijgen, het aanbrengen van stortsteen is. Daarmee wordt het talud van de dijk verflauwd en kan er geen zand meer wegstromen.

Wat doen we in 2024 en de jaren daarna?

  1. Afgerond: Startbericht stakeholders Grevelingen

    Projectlocatie Grevelingen wordt als eerste aangepakt. Diverse betrokken stakeholders zijn hierover geïnformeerd door zowel waterschap Hollandse Delta als door de aannemer Martens van Oord. 

  2. Afgerond: Bewonersavond watersportvereniging Goeree

    Op 24 oktober 2024 heeft er een bewonersavond plaatsgevonden in het clubhuis van watersportvereniging Goeree. Leden van de vereniging, omwonenden van haven Ouddorp en gemeente waren die avond aanwezig. 

  3. Momenteel bezig: Realisatiefase Grevelingen

    Vanaf 18 november gaat de aannemer Martens en van Oord aan de slag met het aanbrengen van stortsteen. Ter hoogte van de Ouddorpse haven wordt als eerste gestart. De ingang van de haven blijft bereikbaar.

  4. Nog te doen: Realisatiefase overige projectlocaties

    De overige projectlocaties worden vanaf half 2025 opgepakt. De betrokken stakeholders informeren we voorafgaand aan de werkzaamheden. 

Wat hebben we tot nu toe gedaan? 

Ontwerpfase - medio 2022
Door gesprekken met diverse stakeholders (zoals Rijkswaterstaat, Havenbedrijf Rotterdam en de beroepsscheepsvaart), bevoegde gezagen (zoals gemeenten en provincie) en aanvullende onderzoeken zoals geotechnische en flora & fauna-onderzoeken, hebben we de referentieontwerpen gemaakt. Op basis van dit alles is een ontwerp-projectplan Waterwet samengesteld. 

Besluit over uitvoeringsplan - eind 2022
Voor het uitvoeren van de onderwaterdijkversterking hebben we een ontwerp-Projectplan Waterwet opgesteld. Dit projectplan met alle bijbehorende bijlagen lag van 9 december 2021 tot en met 19 januari 2022 ter inzage. In die periode konden er ook zienswijzen (reacties) op worden ingediend. Tijdens een online informatieavond gaven we uitleg over het ontwerp Projectplan en konden vragen worden gesteld. Er zijn geen zienswijzen ingediend. Na het afronden van het inspraaktraject heeft het college van waterschap Hollandse Delta op 13 april 2022 het projectplan ZV3T vastgesteld. Op 15 juli 2022 is heeft Gedeputeerde Staten van de provincie Zuid-Holland goedkeuring verleend op het projectplan ZV3T.

Het goedgekeurde projectplan ZV3T heeft van 10 november 2022 tot en met 21 december 2022 ter inzage gelegen. Op 22 november gaven wij toelichting op het projectplan tijdens een online informatieavond. 

Stikstof – 2023
De werkzaamheden op de ‘zoute’ locatie Grevelingen zullen een kleine hoeveelheid stikstof uitstoten die de nabijgelegen N2000-gebieden kan beïnvloeden. Dit geldt niet voor de 'zoete' locaties vanwege hun verschillende ligging of de duur van de werkzaamheden. Voor de Grevelingen zijn diverse onderzoeken uitgevoerd naar de gevolgen van deze stikstofuitstoot. Uit de onderzoeken blijkt dat er geen significant effect is door de stikstofuitstoot op de N2000-gebieden. Dit betekent dat er geen vergunning volgens de Wet Natuurbescherming benodigd is en dat gestart kan worden met de voorbereiding op de uitvoering.

Projectplan Ecologie Grevelingen Herstel – begin 2024
In het Projectplan Ecologie Grevelingen Herstel wordt beschreven op welke manier de impact van de dijkversterking op de ecologie wordt geminimaliseerd en hersteld. Door gewijzigde wet- en regelgeving en aanvullende onderzoeken, die parallel hebben plaatsgevonden zijn er aanvullingen/wijzigingen op het vastgestelde projectplan op het gebied van: de nieuwe Omgevingswet, stikstof, archeologie en planning. Deze aanvullingen/wijzigingen worden beschreven in een oplegnotitie. Het projectplan en de oplegnotitie heeft van 29 december 2023 tot en met 8 februari 2024 ter inzage gelegen. 11 januari 2024 heeft een digitaal informatie plaatsgevonden. Op het Projectplan zijn geen bezwaren ingediend.

Voorbereiding realisatiefase – 2024 
Op basis van het Projectplan ZV3T en de informatie die opgehaald is vanuit de omgeving, is een contract opgesteld om een aannemer voor de werkzaamheden te selecteren. Het contract is half februari gepubliceerd. Op 16 mei 2024 ondertekenden we een contract met de aannemer Martens en van Oord die het werk voor ons gaat uitvoeren. 

Aandacht voor de onderwaterecologie

Onder water in de Grevelingen is vanalles te zien. En dat houden we graag zo. Daarom bekeken we eerder samen met onder meer de gemeente Goeree-Overflakkee, de Nederlandse Onderwatersport Bond, Sportvisserij Nederland, Staatsbosbeheer, Beroepsvissers De Grevelingen, Oestervissers en Rijkswaterstaat hoe we bij onze werkzaamheden het beste rekening kunnen houden met de planten en dieren onder water zoals kreeften, oesters, sponzen, tapijtschelpen, mosselen en kokkels. Uiteindelijk is er een plan ontwikkeld om hen tijdelijk te verhuizen.

De kleine en eidragende kreeften zijn, tijdens het kreeftenseizoen, afgevangen en hebben tijdelijk een ander adres gekregen. Het schelpenmateriaal (zoals bijvoorbeeld de oesters), liggen tijdelijk opgeslagen in (onderwater)depots en zijn verhuisd naar deze depots. Deze depots liggen op zo’n 20 minuten varen vanaf Ouddorp haven. De oesters en kreeften blijven voorlopig twee jaar op hun tijdelijke adres. Na de werkzaamheden aan de dijk verhuizen ze weer terug. 

Deze verhuizing is een belangrijke ecologische maatregel die we nemen om tijdens de dijkversterking het onderwaterleven van de Grevelingen niet aan te tasten. De samenwerking tussen het waterschap, de vissers en andere betrokken partijen toont aan dat het mogelijk is om te werken aan een veilige toekomst voor de dijken, zonder het rijke onderwaterleven van de Grevelingen aan te tasten.

Ook voor andere locaties waar we aan de slag gaan houden we rekening met natuurwaarden en de omgeving. Dit past bij de ambitie van het waterschap om natuurinclusief te werken.

Duikteam in beeld

Hoe ligt de dijk er onder water bij? Dat bracht een duikteam in maart 2021 voor ons in beeld. Zoals hier in de Grevelingen. Ze inventariseerden hoe de dijk er onder water bij lag en keken ook naar de waterdieren en -planten die er leven. Zo weten we waar rekening mee moeten houden als we met de werkzaamheden aan de slag gaan.

Werkschip en duiker in de Grevelingen